Teelt u gewassen op bouwland op zand- of lössgrond? Dan teelt u na de hoofdteelt op het hele perceel een vanggewas. Dit neemt de stikstof op die niet door de hoofdteelt gebruikt is. Zo voorkomen we dat deze stoffen in de bodem en het water terechtkomen.
Vanggewas of winterteelt
Voor bouwland op zand- en lössgrond kunt u na de hoofdteelt kiezen uit 3 opties:
- U zaait een vanggewas in op zijn laatst op 1 oktober. Dit doet u na de oogst van de hoofdteelt of als onderzaai.
- U zaait een winterteelt in.
- U kiest voor een korting op uw stikstofgebruiksnorm voor het volgende jaar. Deze krijgt u wanneer u na 1 oktober een vanggewas inzaait. Of helemaal geen vanggewas inzaait.
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft lijsten met vanggewassen en winterteelten gemaakt. U kunt een vanggewas telen als onderzaai of na de oogst. Of u teelt een winterteelt.
Vanggewas
Kiest u voor een vanggewas? In het pdf-document hieronder leest u welke gewassen u dan mag telen.
Wanneer vanggewas telen
Wij raden u aan uw vanggewas te zaaien voor 1 oktober. Doet u dat na deze datum? Dan mag u volgend jaar minder stikstof gebruiken. Hoe later u het vanggewas zaait, hoe minder stikstof u het jaar daarop mag gebruiken. De korting geldt voor het aantal hectares waarop u het vanggewas niet, of na 1 oktober heeft ingezaaid. Het gaat om uw totale stikstofgebruiksnorm.
Inzaaidatum | Korting op stikstofgebruiksnorm |
2 oktober t/m 14 oktober | 5 kg N/ha |
15 oktober t/m 31 oktober | 15 kg N/ha |
Vanaf 1 november | 20 kg N/ha |
Vanggewas vernietigen vanaf 1 februari
U laat uw vanggewas in ieder geval staan tot en met 31 januari. Het maakt niet uit of u het vanggewas als onderzaai of direct na de oogst heeft gezaaid. Vanaf 1 februari mag u het vernietigen. Doet u dat eerder dan 1 februari? Ook dan krijgt u een korting op uw stikstofgebruiksnorm. U mag dat jaar dan 20 kilogram stikstof per hectare minder gebruiken.
Wilt u het vanggewas eerder dan 1 februari vernietigen? Dan geeft u dat aan ons door. Dat doet u op zijn laatst één dag nadat u het gewas vernietigd heeft. We werken nog aan het formulier waarmee u dit kunt doen.
Winterteelt
Teelt u na de hoofdteelt een gewas in de winter? In het pdf-document hieronder staan de gewassen die u dan mag telen.
Wanneer zaait u uw winterteelt
Kiest u voor een winterteelt? Dan hoeft u meestal geen rekening te houden met de datum van 1 oktober, zoals bij een vanggewas. Bij sommige gewassen moet u wel rekening houden met de inzaaidatum. Die gewassen en de datums vindt u in de lijst. .
Eco-activiteit voor Gemeenschappelijk landbouwbeleid
Kiest u voor onderzaai? Dit is een eco-activiteit uit het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). Bij de teelt van uw hoofdgewas zaait u het vanggewas. Direct na de oogst van de hoofdteelt is uw perceel zichtbaar bedekt met het vanggewas. Dit vanggewas is een ander gewas dan de hoofdteelt. U laat het vanggewas tot minimaal 1 december staan. Meer informatie over de voorwaarden van de eco-activiteit Onderzaai vanggewas vindt u op Eco-activiteiten 2023. Wilt u meedoen aan de eco-regeling? Bekijk de voorwaarden op De eco-regeling 2023.
Controle op inzaaidatum
Wij of de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) kunnen u vragen wanneer u uw vanggewas of winterteelt heeft ingezaaid. Schrijf daarom in uw administratie de inzaaidatum op.
Waarom een vanggewas telen
De teelt van een vanggewas na hoofdteelt is een maatregel uit het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn. Daarmee willen we de waterkwaliteit in Nederland verbeteren. De bedoeling is om de teelt van vanggewassen op zand- en lössgrond aan te moedigen.
Gewassen hebben stikstof nodig. Stikstof komt in de bodem en het water terecht als het gewas het niet genoeg opneemt. Bij de teelt van gewassen op zand- en lössgrond is de kans op uitspoeling groot. Er blijft dan veel stikstof in de bodem achter, wat nadelig kan zijn voor het milieu.
Na de oogst op zand- en lössgrond is het dus goed om een vanggewas te telen. De uiterlijke zaaidatums zijn er om te zorgen dat de hoofdteelt eerder geoogst wordt. Daardoor krijgt het vanggewas nog genoeg warmte en zonlicht om zich te ontwikkelen. Zo kan het de uitspoeling van stikstof beter tegengaan.