Akkerbouwer Werner Schulte deed mee aan de GLB-pilot Akkerbelt, waarin werd geëxperimenteerd met 37 verduurzamende maatregelen. De aanbevelingen uit de pilot zijn bedoeld als input voor de uiteindelijke eco-regeling van het nieuwe GLB. “In de pilot was het voor iedereen goed haalbaar. Ik hoop dat dat zo blijft.”
Werner Schulte heeft een gangbaar akkerbouwbedrijf van 80 hectare. Hij verbouwt onder andere uien, bieten, tarwe, aardappels en tulpen. “Wij boeren hier op dit stukje in Flevoland op jonge poldergrond, natte klei. Normaal ploeg je in de herfst. Dan gaat er een lekker wintertje overheen met vorst. En dan heb je in het voorjaar prima grond. Maar dat is de laatste jaren niet meer vanzelfsprekend, met die zachte winters.”
Net als topsport
Schulte: “Het is met grond net als met topsport. Wil je presteren, dan moet je in topconditie zijn. Maar de conditie van onze grond loopt terug. Je merkt het aan de opbrengsten. Het gaat langzaam, maar het is toch elk jaar wat minder.”
“En dan ga je denken. Hoe krijgen we die conditie terug? Wat doet het weer over 10 jaar? Wat kunnen we doen? Niemand weet het echt. Dus toen ik hoorde over de pilot, was ik geïnteresseerd. Het sloot aan bij zaken waar wij al mee bezig waren. Zoals groenbemesting in de herfst, winterbedekking en ploegen in het voorjaar. In de nieuwe eco-regeling van het GLB krijg je daar waarschijnlijk punten voor, waar vergoedingen tegenover staan.”
Duurzame keuzes per regio
De pilot waar Werner over spreekt, vond de afgelopen 2 jaar plaats onder de naam Akkerbelt. Daarin onderzochten 128 agrarisch ondernemers welke verduurzamende maatregelen effectief zijn en goed passen in de bedrijfsvoering. In Flevoland gebeurde dit door het Flevolands Agrarisch Collectief (FAC). Vanaf het begin deden 15 agrariërs mee, waaronder Schulte.
De nadruk kwam in Flevoland te liggen op verbetering van de bodem en de biodiversiteit. Een grotere groep agrariërs vertaalde dit naar een regionaal keuzemenu van maatregelen.
Eigen invulling
Schulte: “Ik denk dat we zijn uitgekomen op voor iedereen interessante, kansrijke maatregelen.”
De keuzelijst voor Flevoland bevatte maatregelen zoals:
- het toepassen van een ruimer bouwplan
- eiwithoudende gewassen
- niet kerende of ondiepe grondbewerking
- aanvoer van organische stof
- randenbeheer
- percelen 80% van het jaar bedekt houden
Schulte: “Toen de lijst er was, zijn er 2 mensen van het collectief langs geweest. Aan de keukentafel hebben we de maatregelen gekozen die ik heb uitgeprobeerd. Ik ben er best enthousiast over. Je kon je eigen invulling aan het beleid geven. Ik ben benieuwd of dat in de uitwerking van de definitieve eco-regeling zo blijft.”
Geen kavel hetzelfde
Marjon Schultinga is projectleider duurzame landbouw bij Agrarische Natuurvereniging Oost Groningen (ANOG). ANOG is de trekker van de GLB-pilot Akkerbelt 2019-2021. Schultinga zegt: “De rol van het collectief was in deze pilot heel belangrijk. Het collectief zorgt voor gezamenlijkheid. Maar het kan ook een belangrijke kennispartner zijn en ondernemers helpen bij het maken van goed onderbouwde keuzes. Wij denken dat collectieven ook een adviserende rol kunnen spelen als de eco-regeling straks wordt uitgevoerd.”
Schultinga en Schulte zijn positief over de keuzevrijheid en het puntensysteem uit de pilot. Schultinga: “Het komt nu aan op een uitvoering waarin voldoende ruimte is voor maatwerk en flexibiliteit. Uit de pilot blijkt dat geen een kavel hetzelfde is. Dat betekent dat je ook per kavel de meest geschikte maatregelen moet kunnen treffen.”
Schulte: “En je moet kunnen improviseren. Stel, je zet in op vroeg oogsten. Dat is een goede zaak. Maar als de oogst mislukt, moet je kunnen overzaaien. En dan moet er in het systeem de ruimte zijn om op een andere manier je punten te behalen, bijvoorbeeld met groenbedekking. Dus, als die rek erin zit, dan komen we er wel.”
GLB-pilot Akkerbelt
Hoe goed zijn de maatregelen toe te passen? En hoe kan je als agrarisch ondernemer zelf bepalen welke maatregelen je neemt? Dit is onderzocht in de GLB-pilot Akkerbelt. Meer informatie vindt u op de website van ANOG.