De Veluwe is een van de grootste natuurgebieden van Nederland. Het behouden en verbeteren van de Veluwse natuur met haar verschillende soorten dieren, planten en zelfs hele ecosystemen en landschappen is van groot belang voor de biodiversiteit in Nederland én Europa. Vanwege dit grote belang is de Veluwe een zogenaamd ‘Natura 2000-gebied’. Helaas gaat het niet goed met de natuur op de Veluwe, daarom gaan we dit gebied verbeteren.
Herstelprogramma’s zijn vastgesteld
We werkten de afgelopen jaren aan 5 herstelprogramma’s. De herstelprogramma’s Beken, Bossen, Heiden en stuifzanden, en Vennen en venen zijn op 9 mei 2023 door Gedeputeerde Staten vastgesteld. Ze zijn een uitwerking van het Natura 2000-beheerplan Veluwe dat in 2018 is vastgesteld. Het gaat hierbij dus om een concretisering en uitwerking van bestaand beleid.
Het recreatiezoneringsplan is het 5e herstelprogramma vanuit het Natura 2000-beheerplan Veluwe. Dit plan is in mei 2022 door Gedeputeerde Staten vastgesteld. We zijn met de uitvoering hiervan bezig.
Hoe gaan we natuur herstellen?
In de herstelprogramma’s staan concrete maatregelen, vaak per gebied. De maatregelen liggen binnen de Natura 2000-begrenzing Veluwe. Enkele voorbeelden per herstelprogramma zijn:
- De beken op de Veluwe zijn uniek in hun voorkomen, werking en ontstaansgeschiedenis. Ze worden gevoed door het complexe grondwatersysteem van de Veluwe. We gaan de kwaliteit en hoeveelheid van water in beken verbeteren, en specifieke maatregelen voor vissen als de beekprik en rivierdonderpad uitvoeren. Ook staan er maatregelen in voor de meervleermuis, omdat dat een aan water gebonden soort is.
- De bossen op de Veluwe zijn het leefgebied van bijvoorbeeld het vliegend hert, de wespendief, de zwarte specht en korstmossen. De grootschalige aanwezigheid van edelherten en wilde zwijnen binnen de Veluwse bossen is uniek. We gaan geïsoleerde historische loofbossen uitbreiden en verbinden, de kwaliteit binnen deze boskernen verbeteren door het verwijderen van exoten, en een ruimtelijk netwerk van oude, aftakelende en dode bomen opzetten. Er zijn voorwaarden gesteld aan het beheer van de habitatbossen. In enkele van deze habitatbossen is houtoogst nu verboden.
- Bij stuifzanden, heischrale graslanden en heiden richten maatregelen zich op het herstel van het natuurlijk heide- en stuifzandsysteem, bijvoorbeeld door het herstel van natuurlijke overgangen van natte naar droge delen, door het verbinden van voedselarme delen met voedselrijkere delen en het verbinden van geïsoleerde heideterreinen. Karakteristieke soorten zoals de draaihals, heidezegge en zadelsprinkhaan gaan hiervan profiteren.
- Vennen en venen hebben een belangrijke rol in de biodiversiteit van de overwegend hoge en droge Veluwe. Elk ven heeft een uniek, lokaal en van water afhankelijk systeem. We gaan bomen verwijderen rondom het ven, recreatiedruk verminderen en de waterkwaliteit en -kwantiteit rondom het ven op orde brengen. Vennen zijn het leefgebied van soorten als de kamsalamander en de gevlekte witsnuitlibel, en karakteristieke planten zoals veenbloembies.
Lees meer over de 4 herstelprogramma’s.
Reactienota ook vastgesteld
Gedeputeerde Staten hebben ook de reactienota vastgesteld die hoort bij de vaststelling van de herstelprogramma’s. Hierin staat hoe is omgegaan met de 74 binnengekomen zienswijzen op de ontwerp-herstelprogramma’s. Meerdere zienswijzen hebben geleid tot aanpassing van de programma’s, omdat bleek dat de ecologische doelen ook op een andere manier gehaald kunnen worden.
Uitvoering gaat beginnen
De uitvoering van de herstelmaatregelen uit de 4 herstelprogramma’s kan beginnen nu ze zijn vastgesteld. Hier worden onder andere grondeigenaren bij betrokken. De provincie neemt ruim de tijd voor de hele uitvoering, zodat het proces zorgvuldig verloopt.
Waar gaan de herstelprogramma’s niet over?
De maatregelen in de herstelprogramma’s gaan niet over bron-maatregelen om stikstof te verminderen of over de gebieden buiten de Natura 2000-begrenzing. Ook hier zijn maatregelen nodig om de natuur te herstellen, maar dat doen we via andere programma’s samen met de Rijksoverheid, zoals bijvoorbeeld via het Vitaal landelijk gebied Gelderland.
We doen het samen
Alleen kunnen we de situatie in de Veluwe niet verbeteren, daarom werken we samen met vele anderen. Onze partners zijn onder andere terreinbeherende organisaties, overheden (waterschappen, gemeenten en het Rijk) en particuliere grondeigenaren. Samen maken we natuur weer sterk. Zodat wonen, werken, ondernemen en recreëren op de Veluwe mogelijk blijft.