Bossen worden in een adem genoemd met urgente thema’s als klimaatverandering en biodiversiteit. Maar net nu bosbeheer misschien wel belangrijker is dan ooit, wordt het steeds lastiger om professionals te vinden die zich daarmee bezighouden. In het kader van de Werelddag van de Bossen (21 maart) spraken we hoogleraar Douglas Sheil en PhD-student Marco Patacca over het belang van bosbeheer.
‘We onderschatten nog steeds de impact van bossen’, zegt Douglas Sheil, hoogleraar Bosecologie en Bosbeheer. ‘Ze zijn fundamenteel voor het leven van de mens op onze planeet. Voor de opslag van CO2, en daarmee klimaatverandering, voor de biodiversiteit, voor de waterkringloop. En we gebruiken allemaal hout en papier. Dat moet ook ergens vandaan komen.’
Dalende interesse in bosbeheer
Maar terwijl de cruciale rol van bossen steeds beter wordt begrepen en erkend, neemt het aantal professionals juist af. Steeds minder universiteiten bieden studies en vakken aan binnen dit vakgebied. Zelf studeerde Sheil bosbeheer in Oxford, maar dat kan nu niet meer. Samen met zijn Australische collega J. Doland Nichols schreef hij daarom een call to action in Nature. Ze ijveren daarin voor meer investeringen in mensen en carrières in het bosbeheer.
Volgens de hoogleraren heeft de dalende interesse te maken met geld en prestige. Sheil ziet het ook als een kwestie van imago: ‘Mensen die van bossen houden, zijn meestal niet degenen die met het publiek of de politiek communiceren. En verder is er veel polarisatie. De een ziet bosbeheerders als natuurbeschermers, de ander als houthakkers. Dat maakt het minder aantrekkelijk om voor zo’n carrière te kiezen.’
Wageningse studenten
Wageningen University & Research is een van de uitzonderingen op de negatieve trend, aldus Sheil. Hier neemt het aantal studenten dat zich bezighoudt met bosbeheer nog wel toe, mede omdat er steeds minder andere instellingen zijn waar deze studie nog wordt aangeboden. WUR biedt de bacheloropleiding Bos- en Natuurbeheer aan, en de master Forest and Nature Conservation.
Een van die Wageningse studenten is Marco Patacca uit Italië, die de master Forest and Nature Conservation studeerde en nu een PhD volgt bij de leerstoelgroep Forest Ecology and Forest Management. Ook hij ziet dat er niet genoeg jonge mensen actief zijn in zijn werkveld, terwijl hun betrokkenheid juist onmisbaar is: ‘We hebben de frisse ideeën van de nieuwe generaties echt nodig, want zij begrijpen beter met welke uitdagingen de wereld te maken heeft.’
Tegelijkertijd merkt Patacca dat er de laatste jaren een verschuiving plaatsvindt. De cruciale rol van bossen staat steeds vaker op de agenda, zeker als het gaat over klimaatverandering: het Parijs-akkoord, bosbranden in de Amazone, de Green Deal. ‘Veel jongeren vinden bossen en natuur nu een cooler onderwerp. En er komen ook steeds meer bedrijven, investeerders, en mogelijkheden. Er moeten immers 3 miljard bomen worden geplant.’
Inspirerend bosbeheer
Om het tekort aan professionals tegen te gaan roept Douglas Sheil in zijn call to action op tot rebranding: de term Forestry kan beter worden vervangen door Forest Conservation, of Forest Management. Dan komt de kern van bosbeheer beter over, denkt ook Marco Patacca: ‘In het bosbeheer krijg je echt de kans om maatschappelijke impact te maken. En je kunt naar de meest indrukwekkende plekken ter wereld reizen. Bossen zijn inspirerend en mystiek.’