De melkgeitensector is een jonge en relatief kleine sector, die streeft naar een duurzame en verantwoorde manier van voedselproductie. Wageningen University & Research heeft in opdracht van het Platform Melkgeitenhouderij en het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselkwaliteit onderzocht hoe geitenbedrijven het beste kunnen verduurzamen.
Geitenstops
De afgelopen jaren is de maatschappelijke weerstand tegen grootschalige veehouderij toegenomen en zijn er zorgen ontstaan over de gezondheidsrisico’s voor burgers die in de omgeving van geitenbedrijven wonen. Uit voorzorg zijn er nu ‘geitenstops’ in acht provincies, waardoor de geitensector daar niet meer kan groeien.
Voor elk toekomstgericht bedrijf is het echter belangrijk dat er ruimte is voor ontwikkeling, vanzelfsprekend binnen de kaders van maatschappij, beleid en wet- en regelgeving. Dat is voor melkgeitenbedrijven niet anders. Die ontwikkelingsruimte betekent overigens niet dat de geitensector verder moet groeien, maar toekomstgerichte bedrijven zullen wel mogelijkheden moeten hebben om te verduurzamen. Als een geitenbedrijf bijvoorbeeld de jonge dieren beter wil kunnen huisvesten, of een nieuwe melkmachine wil gaan gebruiken, dan is daarvoor ruimte nodig. En als een bedrijf vlak voor de geitenstop nog maar werk kon bieden aan een halve arbeidskracht, dan kan een beperkte uitbreiding tot een volwaardig gezinsbedrijf zeer gewenst zijn.
Maatschappelijke wensen en eisen
Het onderzoek naar maatschappelijke wensen en eisen laat zien dat geitenbedrijven zich op verschillende gebieden zullen moeten onderscheiden: ze moeten een goede buur zijn, goed zorgen voor de dieren en zorg besteden aan natuur, milieu en landschap. Burgers hechten waarde aan natuurlijkheid en harmonie, en ze verwachten dat geitenhouders zorgvuldige keuzes maken, vanuit goede intenties. Dat betekent concreet dat een duurzaam melkgeitenbedrijf geen gezondheidsrisico’s of overlast veroorzaakt, gezonde en blije geiten heeft en veel aandacht besteedt aan het landschap en de biodiversiteit.
Daarbij is een voortdurende dialoog nodig van de geitensector met maatschappelijke organisaties, zoals ngo’s, en op lokaal niveau van individuele geitenbedrijven met omwonenden. Die intensieve contacten van de geitenhouderij met de samenleving zijn van cruciaal belang. Niet alleen ngo’s hebben goede contacten nodig met burgers, om goed afgestemd te blijven op de zaken die burgers belangrijk vinden, datzelfde geldt ook voor de geitensector.
Verduurzaming met concrete doelen
Die verdere verduurzaming van de geitenhouderij mag geen papieren tijger blijven: er zullen concrete doelen moeten worden gerealiseerd. Daarvoor zijn meetbare doelstellingen en een sluitend borgingsysteem nodig, zodat de bedrijven zich kunnen verantwoorden en de gewekte verwachtingen in de praktijk worden waargemaakt. Deze borging zal in het vervolgonderzoek in 2023 verder worden uitgewerkt.