De boomteeltregio Zundert bruist. Tal van initiatieven vinden hun weg. Dat zien we aan de snelle ontwikkelingen van het Business Centre Treeport (BCT), maar ook bij expanderende bedrijven. Er is op veel manieren aandacht voor de biodiversiteit. Een goed voorbeeld daarvan is de Werkgroep Agrobiodiversiteit van Coöperatieve Vereniging Treeport Zundert U.A.. We spraken met een lid van deze werkgroep; Joyce Oomen van BloomingBusiness.
BloomingBusiness is ontstaan uit een diepe passie en fascinatie voor prachtig groeiende en rijkelijk bloeiende wisselbeplanting. Joyce Oomen heeft zich ontwikkeld tot een volwaardige partner gespecialiseerd in het verzorgen van (veel)kleurige beplantingen voor o.a. parktuinen en festivaltuinen. Als lid van de werkgroep werkt ze mee aan het project ‘Biodiversiteit inclusief’.
Joyce: “De boomkwekerij kijkt tegenwoordig anders tegen terreininrichtingen aan en denkt hierin breder dan enkel het eigen assortiment. We zien kennisoverdracht daarbij als een heel belangrijke pijler. En we kijken daarbij ook naar het inspiratieboek voor het (Zunderts) boomteelt landschap. Dankzij onze werkgroep zal dit inspiratieboek nu ook deels tot leven gaan komen. Als werkgroep trekken wij het ook breder dan boomkwekerij-gerelateerd. Het is de mix van de juiste ingrediënten die een heerlijk menu maken, dit bereik je niet met enkel je eigen product. zegt Joyce Oomen.
Een belangrijk facet van de ontwikkeling van de boomkwekerijregio Zundert is de ontwikkeling van bedrijventerreinen en nieuwbouw van boomteeltbedrijven. Ook daarmee houdt de werkgroep zich bezig. Joyce Oomen: “Het thema van GrootGroenPlus is dit jaar Dynamisch & Digitaal; dat sluit perfect aan bij onze gedachten en doelen. Voor het project ‘Biodiversiteit inclusief’ is een pilotgroep met vijf bedrijven geformeerd, waarmee we concreet aan de slag gaan. Doel van het project is ondernemers bewustmaken van de biodiversiteitsmogelijkheden en hen daarin te adviseren. Eén van de vijf pilots is de groeninrichting van de hoofdas van het BCT.”
Tot voorbeeld strekkend
Partners en overheden hebben in de Pilot Vitaal Buitengebied hard gewerkt om fijn te wonen, ondernemen en recreëren in het buitengebied van gemeente Zundert mogelijk te maken. Dit heeft geresulteerd in een nieuwe manier van werken; ‘Zundert Floreert’. Op 10 januari won Zundert hiermee zelfs de Aandeslag-trofee (zie kadertekst).
Marc Lodders is boomkweker, eigenaar van Lodders Boomkwekerijen BV en NL Plants BV, bestuurslid van European Plant Support en initiatiefnemer in de Pilot Vitaal Buitengebied. Hij is bijna 40 jaar actief in de boomkwekerij en voor de 33e keer deelnemer aan vakbeurs GrootGroenPlus.
Marc Lodders staat in de gemeente Zundert bekend als tot voorbeeld strekkend. In zijn bedrijf wordt zo duurzaam mogelijk geproduceerd. Ze zijn van meet af aan vernieuwend bezig. Marc: “Ons bedrijf kent het laatste decennium een gezonde groei. Toen de boerderij van de buurman te koop kwam, zijn we gaan bedenken hoe we deze konden benutten. Het bouwblok dat daaraan vastzit gaf ons mogelijkheden om uitbreiding te realiseren. Ons bedrijf ligt volledig in een beekdal en is geen locatie waarmee je duurzaam de toekomst in kunt. De loodsen liggen aan twee kanten van de Oude Lentsebaan, waardoor er regelmatig verkeersonvriendelijke en gevaarlijke situaties ontstaan. Het is bovendien een doodlopende weg. We waren dan ook al ruim 15 jaar bezig om een aansluiting op de Wernhoutseweg te verkrijgen. We realiseerden ons dat we niet op de juiste plaats zaten. De plek waar we nu aan het bouwen zijn heeft de bestemming boomteeltontwikkelingsgebied. Zo kunnen we ons bedrijf een duurzame nieuwe start geven, zonder overig verkeer te hinderen. Een extra reden voor de nieuwbouw is dat we zeker weten dat we opvolging hebben in ons bedrijf. Die volgende generatie wilde ik zeker niet opzadelen met dezelfde problemen.”
Marc doet dan ook een flinke investering in de ontwikkeling van natuurgebied in aansluiting op de Schrobbenloop en Aa of Weerijs gecombineerd met waterberging en een recreatief wandelpad, meer ruimte in het beekdal. Dit is van grote meerwaarde voor de omgeving en de gemeenschap. Iedereen kan door de ontwikkeling van natuur, wandelen en recreëren in het gebied. Privéterrein komt daarmee ter beschikking van de openbare ruimte. Marc: “Vanuit de overheid kregen we de opdracht om eerst binnen de gemeentegrenzen of net daarbuiten te zoeken naar een bestaande locatie die geschikt zou zijn voor onze plannen. Ik heb een plattegrond van de gemeente Zundert uitgedraaid en ben gaan inkleuren op welke percelen we boomkwekerij hebben staan. Daar ontstond al een beeld uit. Toen ik daarna de percelen van mijn belangrijkste leveranciers erbij ingetekend had, bleek dat ons bedrijf in het midden van een grote cirkel lag. Deze tekening heb ik gedeeld met de overheden en uiteindelijk kwamen zij ook tot het inzicht dat de nu gekozen opzet de meest duurzame oplossing was. Daar werd wel wat voor teruggeëist! Zo moeten alle gebouwen in het beekdal afgebroken worden en mag er nooit meer bedrijfsmatig gebouwd worden. De grond waarop de gebouwen staan, moet worden omgevormd tot natuur, waarbij we de Schrobbenloop terug via een natuurlijk verval laten meanderen naar de Aa of Weerijs. Dit allemaal in samenwerking met waterschap de Brabantse Delta. Zij leveren hier de expertise om een uniek stuk natuur te creëren. Dit waren enkele van de voorwaarden die de overheden stelden om de nieuwbouw te mogen realiseren.”
Marc vervolgt zijn verhaal desgevraagd over de toekomst na de gebiedsontwikkeling: “Handel is logistiek en logistiek is handel! Ons handelsbedrijf zal, net als de kwekerij, gezond blijven groeien. Door de nieuwe, grotere accommodatie creëren we veel meer rust binnen het logistieke proces. Het geeft ons veel meer mogelijkheden om extra service te verlenen aan onze klanten. Voor wat betreft de productie: overheden willen meer groen. Met alle Europese plannen die er liggen, betekent dit dat we kritisch moeten kijken of ons productieproces nog de juiste methode is. Als we kijken naar de groente- en fruitsectoren zien we ook daar grote veranderingen in het productieproces. We moeten daar van leren en flexibel zijn. Dit betekent wel dat we meer teeltondersteunende voorzieningen nodig zullen hebben voor het eerste deel van het productieproces. Wet- en regelgeving zal het waarschijnlijk zeer lastig maken om op de traditionele manier te blijven produceren. Ik voorzie dan ook dat we met nieuwe technieken gaan werken. Daar hebben we ook een heel andere type medewerkers voor nodig. Robotisering en digitalisering zal over tien jaar de dagelijkse bedrijfsvoering grotendeels hebben overgenomen. Dat betekent niet dat we geen productiehandjes meer nodig hebben, maar dat we ook technisch opgeleide mensen nodig hebben die robots, drones etc. kunnen programmeren en bedienen. Er zal altijd nog een groot gedeelte van de arbeid met de handen gedaan moeten worden, waardoor we die medewerkers niet kunnen missen. Dat leren we ook van de andere sectoren en zij zijn al veel verder met de robotisering en digitalisering.”
Marc geeft ondernemers nog een tip mee: “Door ideeën te delen en vooral niet te klein te denken, kan er door samenwerking en overleg veel bereikt worden. Niet alleen voor jezelf denken, maar ook zorgen voor een omgevingsstructuur. Anderen zijn of raken zo betrokken bij het project. Het is niet eigen, maar breed gedragen. Er worden uiteindelijk veel partijen beter van.”
Plant Market
Ook Plant Market is al jarenlang een actieve deelnemer aan GGP. Plant Market is een Europees platform voor de aan- en verkoop van tuinplanten en boomkwekerijproducten. Tijdens de beurseditie van 2022 vond de ondertekening plaats voor een nieuwbouwlocatie op het BCT. We gingen daarover in gesprek met Fons van Wezel van de directie.
Fons: “Zundert kent een concentratie van boomkwekers met een breed sortiment, daarom is dit voor ons de beste vestigingsplaats. Vanuit onze vestiging in Hazerswoude-Boskoop halen we dagelijks een aanvullend sortiment naar Zundert. De huidige locatie is te krap en uitbreiding is er niet meer mogelijk. Door de groei en de aard van de bestellingen, kleinere aantallen en meer soorten per order, is er veel meer vloerruimte nodig om alle orders te kunnen verwerken. Ook het aantal verkeersbewegingen dat veilig verwerkt kan worden heeft zijn maximum bereikt. We kiezen daarom bewust voor verplaatsing naar het BCT.”
We vroegen wat de verwachtingen voor de komende 10 jaar zijn. Fons: “Als groothandel zijn we steeds meer aan het transformeren naar een dienstverlener in de boomkwekerijbranche. Op het BCT zullen we onze activiteiten op gebied van logistiek en fulfilment (orderverwerking webshops) nog verder uitbreiden. Vroeger kochten we voor klanten in bij leveranciers, nu verkopen we namens de leveranciers aan klanten, in heel Europa. Via ons online platform kan de klant direct zien wat er te koop is en verzamelt hij alle producten in één order. Wij zorgen ervoor dat het bij elkaar komt en goed verpakt en gecontroleerd bij de klant wordt afgeleverd. Ik verwacht dat er steeds meer transparantie zal komen, de klant kent de leverancier, maar maakt toch gebruik van onze dienstverlening door de geboden toegevoegde waarde. Door de transparante bedrijfsvoering met samenwerking als belangrijk hulpmiddel, zie ik een duurzamer gebruik van logistiek, ruimtes en voorraden.”
Wat hoopt Plant Market met de in 2022 gemaakte keuze te bereiken? Fons: “We hopen hiermee de efficiëntie van de supply chain en de afzet van regionale boomkwekerijproducten binnen Europa te kunnen verbeteren. Het BCT is erg gunstig gelegen als verbinding tussen de overige boomteeltcentra en individuele boomkwekers. Aan de belangrijkste Noord-Zuid route en dichtbij de Oost-West route; het is een fantastische locatie die een snelle tussenstop mogelijk maakt om iets aan te leveren of op te pikken.”
Gemeente Zundert wint Aandeslag-Trofee 2022
De opdracht was om het buitengebied van gemeente Zundert gezond en aantrekkelijk te houden. Daaraan heeft iedereen hard gewerkt in de pilotfase en dat heeft zijn vruchten afgeworpen. Het leverde maar liefst 250 initiatieven, zeven gebiedsvisies en een nieuwe manier van samenwerken op! Deze nieuwe manier van werken wordt voortgezet via het project: Zundert Floreert!
Op 10 januari 2023 heeft de gemeente Zundert met dit project zelfs De Aandeslag-Trofee 2022 gewonnen. Uit handen van minister de Jonge ontving projectleider Marien Provoost de felbegeerde trofee. Een prijs in het kader van het programma Aan de slag met de Omgevingswet, een samenwerkingsverband van gemeenten (VNG), provincies (IPO) en het Rijk. Met de nieuwe wet wil de regering zorgen voor een samenhangende aanpak van de leefomgeving, ruimte voor lokaal maatwerk en betere en snellere besluitvorming. Daarnaast wordt participatie bevorderd, bijvoorbeeld door burgers en ondernemers zo goed mogelijk te betrekken bij de ontwikkeling van de leefomgeving.
Voor de trofee kwamen projecten en plannen van overheden en samenwerkingsverbanden die een duidelijk probleemoplossend karakter hebben in aanmerking. De jury nomineerde de beste 3 projecten. Zundert werd in 2022 genomineerd en dat werd ook door de provincie Noord-Brabant al als uiterst eervol beschouwd. De andere twee genomineerden waren de gemeenten Rotterdam en Veenendaal.
De regio Zundert heeft de uitdaging die er ligt voor het buitengebied goed opgepakt. Dorpsraden, de ZLTO, Treeport, branche-vertegenwoordigers, provincie, waterschap en de gemeente hebben hiertoe de handen ineengeslagen. Dat zoveel groeperingen deelnamen aan dit project geeft aan hoe betrokken de regio Zundert is. Zij ontwikkelden samen concrete initiatieven en gebiedsvisies die onderdeel zijn of worden van de omgevingsvisie. In juli 2022 werd de proefperiode van 3 jaar afgerond. Alle partijen hebben in het convenant Zundert Floreert! afgesproken om op deze manier te blijven werken.
Burgemeester Joyce Vermue is volgens haar post op Facebook dolblij met het resultaat en met de samenwerking die er aan ten grondslag ligt. “Met Zundert Floreert willen we meerwaarde creëren in het buitengebied, samen met overheden, inwoners, ondernemers en organisaties. We zijn trots op de vele mooie fysieke projecten, die uit Zundert Floreert voortgekomen zijn en nog meer in de gezamenlijke voorbereiding. Maar ook op wat je niet ziet: een cultuuromslag, het groeiend begrip en vertrouwen in elkaar en nieuwe samenwerkingsverbanden. Dat is de grootste winst. En dat beaamde ook minister Hugo de Jonge met de uitreiking van de Trofee. Dank aan alle partners en betrokkenen.”
