Eind november maakte demissionair minister Schouten bekend de regeling voor de uitkoop van veehouderijen nabij natuurgebieden (Rpav) uit te breiden. Uitkoop moet leiden tot vermindering van de stikstofbelasting van Natura 2000-gebieden. Op haar agenda staan ook het verbeteren van dierenwelzijn en minder gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen.
Insight
Innovaties die stikstof afvangen, het doden van kuikens voorkomt en aardappels weerbaarder maakt dragen bij aan deze uitdagingen en maken politiek ingrijpen deels overbodig.
De stikstofcrisis houdt Nederland en de landbouwsector al geruime tijd in de greep. Al sinds de Raad van State (RvS) in mei 2019 bepaalde dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet als basis mag worden gebruikt voor het verlenen van vergunningen, verkeren veel ondernemers in onzekerheid en staat een rem op nieuwbouw van woningen en infrastructuur.
Dat innovatie bijdraagt aan de oplossing wordt breed erkend. In mei van dit jaar publiceerde onder meer de landbouworganisatie LTO Nederland samen met Bouwend Nederland en Natuur & Milieu het ‘versnellingsakkoord stikstofemissiereductie’ waar naast vrijwillige uitkoop ook innovatie omarmd zou moeten worden om uit de stikstofimpasse te komen. Ook VVD, CDA en SGP zetten steeds nadrukkelijker in op dit spoor. En dat kan ook, want de innovaties zijn er in overvloed.
Vorige week werd de Agribusiness Innovatie Award uitgereikt. Dit evenement geeft een interessant inkijkje in de kracht van het landbouwcluster en de kansen die innovaties bieden bij het verduurzamen van voedselproductie. Drie van de vijf genomineerden voor deze award hadden een oplossing voor de stikstofproblematiek voor melkveehouders. Alle drie verminderen ze de uitstoot van stikstof (ammoniak) en leveren een stikstofrijke vloeistof die als meststof voor het grasland dient. Er hoeft daardoor geen of minder kunstmest te worden aangekocht.
Zo zorgt het Cowtoilet van Hanskamp ervoor dat de urine van de koe wordt opgevangen en niet met de mest wordt vermengd, met een vermindering van ammoniakemissie tot gevolg. De techniek is wetenschappelijk beproefd en formeel voorlopig erkend. Het bedrijf JOZ gebruikt een stikstofkraker die door verdamping de ammoniak uit de mest onttrekt en vast legt in een vloeistof die vervolgens weer dient als meststof voor grasland.
De winnaar van de Innovatie Award was het bedrijf Lely met de Lely Sphere. Deze technologie zuigt de lucht onder de roosters af en ontdoet deze van ammoniak. Ook deze ammoniak wordt in een vloeistof gevangen die vervolgens als kunstmest dient. Stikstof niet laten vervliegen maar vangen in een vloeistof levert dus dubbele winst. Volgens de voorlopige erkenning vermindert de Sphere de stikstofemissie met maar liefst 70 procent. Het bedrijf hanteert dan ook de slogan ‘niet reduceren maar innoveren’. Bijkomend voordeel van deze systemen is dat ze ook de emissie van het methaan, een sterk broeikasgas, verminderen.
Stikstof is niet het enige uitdaging waar technologie oplossingen voor kan bieden. Zo biedt de voor de award genomineerde machine Ella van startup In Ovo pluimveehouders de kans om diervriendelijker te produceren. De broertjes van leghennen hoeven met deze machine niet langer als eendagskuiken gedood te worden. Ella is een uiterst innovatieve machine en detecteert al op dag negen nadat het ei is gelegd het geslacht van het embryo. De haantjes worden met deze aanpak eenvoudigweg niet geboren.
Vanaf 2022 wordt het voor Duitse supermarkten verboden om eieren te verkopen waarbij mannelijke eendagskuikens zijn gedood. In Nederland stemde de Tweede Kamer in juni van dit jaar voor een motie om dit verbieden. De Nederlandse sector bereidt zich reeds voor op deze ontwikkeling. De haantjes worden grootgebracht als vleeshaantje. Omdat dit kostbaar en niet efficiënt is, is machine Ella een beter en diervriendelijk alternatief. Ook op het gebied van kosten en milieubelasting biedt embryodetectie voordelen.
Tot slot bewijst genomineerde Bayer dat ook gevestigde multinationals bijdragen aan het verduurzamen van voedselproductie. Het biologische middel Serenade versterkt de aardappel waardoor de kwaliteit verbetert en minder chemische bescherming nodig is. Bij de introductie werkte Bayer nauw samen met akkerbouwers en adviseurs waarbij veel aandacht werd besteed aan acceptatie bij de telers.
De landbouwsector staat voor een reeks van uitdagingen. Bovendien staan duurzaamheid, dierenwelzijn en een goed inkomen niet altijd in lijn met elkaar. Technologieën die kunnen bijdragen aan oplossingen voor maatschappelijke thema’s en bovendien het verdienmodel van boeren kunnen versterken, dienen nadrukkelijker omarmd te worden.
ABN AMRO is partner van de Agribusiness Innovatie Award
Menu