Aanpak stalbranden: snel minder branden en slachtoffers

Een pakket aan maatregelen dat minister Schouten onlangs voorstelt moet het aantal stalbranden en dierlijke slachtoffers in Nederland snel verminderen. De meeste dierlijke slachtoffers vallen, voor zover de oorzaak bekend is, bij branden veroorzaakt door gebrekkige elektra. Daarom worden jaarlijkse visuele keuringen van elektra voor álle stallen verplicht. Ook moeten de overlevingskansen van dieren worden vergroot. Onderzoek zal moeten uitwijzen hoe dat kan worden bereikt. Dat schreef minister Schouten onlangs in reactie op de aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid in een brief aan de Tweede Kamer.

Uit onderzoek blijkt dat bij bijna de helft van het aantal stalbranden de oorzaak onbekend is. Van de branden waarvan de oorzaak wél bekend is, zijn werkzaamheden in of bij de stal de meest genoemde oorzaak. De meeste dierlijke slachtoffers vallen bij branden die zijn veroorzaakt door elektra, zoals defecte apparaten en/of kortsluiting.

Omdat bij brand in grote stallen het risico op meer slachtoffers groter is, gaan voor deze stallen meer maatregelen gelden.

Verplichte jaarlijkse keuringen voor alle stallen
Veel dierlijke slachtoffers kunnen voorkomen worden door deugdelijke elektra in de stal. Vanaf 2023 stelt minister Schouten daarom een jaarlijkse, visuele keuring van elektra wettelijk verplicht voor alle stallen. Daarnaast moeten de grote veehouderijen iedere drie jaar een uitgebreidere, strengere elektra- en zonnestroomkeuring ondergaan. De overige veehouderijen ondergaan dit iedere vijf jaar.

Brandveiligheidseisen technische ruimte
Stallen van grote veehouderijen hebben veelal een ruimte waarin technische installaties of apparaten staan. Indien hier brand ontstaat, moet voorkomen worden dat deze overslaat naar de dierverblijven. Daarom wil minister Schouten deze technische ruimte van bestaande stallen in de toekomst verplicht omgeven (compartimentering) met tenminste 60 minuten brandwerend materiaal en daarnaast preventieve branddetectiesystemen in de technische ruimte verplicht stellen voor grote veehouderijen.

Vergroten veiligheid grote stallen
Omdat het menselijk handelen, en het uitvoeren van werkzaamheden een belangrijke oorzaak is van stalbranden, moet er in 2024 op grote veehouderijen iemand aanwezig zijn die een veiligheidsmanagementcursus heeft gevolgd. Bij deze cursus staan omgang met brandrisico’s, orde en netheid van het pand, en onderhoud van technische apparatuur centraal.

Indien er een brand uitbreekt, moeten dierlijke slachtoffers zo goed als mogelijk voorkomen worden. Hoe groter de stal, hoe hoger het risico op meer dodelijke dierlijke slachtoffers op het moment dat er brand uitbreekt. Om dat risico te verkleinen wil minister Schouten een grens stellen aan het aantal dieren per brandcompartiment. Ook zal met het ministerie van Binnenlandse Zaken de mogelijkheid bekeken worden om een maximum grens te stellen aan de grootte van brandcompartimenten in nieuw te bouwen en te verbouwen veestallen.

Voortgang
De Tweede Kamer zal jaarlijks op de hoogte gehouden worden van de voortgang van de aanpak stalbranden. Indien nodig neemt het ministerie tussentijds aanvullende maatregelen om het aantal stalbranden op korte termijn snel terug te brengen.