Het is een woord dat al jaren rondzoemt, maar tot nu toe nauwelijks zichtbaar is in de logistiek: blockchain. Toch zijn er steeds meer proeven door het hele land waarbij ook mkb’ers betrokken zijn. Zo zijn telers van aardappelen ermee gaan werken, zodat zij sneller en beter data kunnen uitwisselen met hun afnemer, aardappelverwerker Lamb Weston/Meijer.
Onderzoekers van het Spark! Living Lab willen kijken wat er in logistiek Nederland mogelijk is met behulp van een blockchain. Behalve evofenedex werken onder meer Hogeschool Windesheim, TU Delft, TNO en BlockLab samen om de meerwaarde ervan te ontdekken. Zo wordt er bijvoorbeeld onderzocht hoe telers en aardappelverwerker Lamb Weston/Meijer voordelen kunnen behalen uit deze nieuwe technologie.
De term blockchain is razendsnel populair geworden, mede door de komst van crypto-munten, zoals de bitcoin. Kort omschreven is de blockchain een gedeelde database van verschillende deelnemers die elkaar controleren. Elke deelnemer heeft dezelfde gegevens tot zijn beschikking. Bij een gewone database is dat meestal één partij. Verschil is ook dat in de blockchain alle deelnemers informatie moeten goedkeuren voordat er een transactie plaatsvindt. Zo kan bijvoorbeeld automatisch worden betaald als de blockchain constateert dat zowel de teler als de afnemer de partij dezelfde kwaliteitswaarde geven. Dat hoeft dan niet nog eens apart te worden ingevoerd.
De eerste resultaten bij Lamb Weston/Meijer zijn bemoedigend, aldus de onderzoekers. Zij zien dat zowel het bedrijf als de teler er baat bij hebben. Zo weet de teler eerder of de aardappelen van goede kwaliteit zijn en kan er sneller worden betaald. Goede kwaliteit is belangrijk, want in de zes fabrieken worden jaarlijks miljoenen kilo’s verwerkt tot frites, twisters en andere aardappelspecialiteiten. En daarnaast worden er ook gedroogde aardappelvlokken geproduceerd als ingrediënt voor bijvoorbeeld stapel-chips, soepen en sauzen. Het is een uitdagende logistieke operatie met veel verschillende bedrijven in de keten: de aardappelen van meer dan zeshonderd telers in heel Europa worden gekeurd, verwerkt en daarna wereldwijd geleverd. In al deze processen wordt veel informatie gedeeld. Met behulp van een blockchain kan dat dus efficiënter, sneller en veiliger.
Innovatie
Lamb Weston/Meijer opende de deuren voor de onderzoekers, legt Victor van der Hulst, programmamanager Spark! Living Lab, uit. “Er is van oudsher veel ruimte voor innovatie in de onderneming en het LambWeston digital innovation team experimenteert al langer met verschillende nieuwe technologieën, waaronder blockchain.”
De samenwerking leverde al snel diverse concrete ideeën op over hoe blockchain de efficiëntie in de keten kan verbeteren, onder andere rond de certificering van de aardappeloogsten en het monitoren van de producttemperatuur tijdens opslag en transport naar afnemers. Hiervan profiteert niet alleen de aardappelverwerker zelf, maar ook veel van de ketenpartners hebben er voordeel bij. De grote en kleine bedrijven in de keten wisselen onderling veel informatie uit, over de kwaliteit van de geleverde aardappelen – hoe beter de kwaliteit des te meer porties friet een aardappel oplevert – tot de precieze locatie van een lading diepgevroren friet. Een blockchain kan helpen om deze informatie makkelijker en sneller te delen, zodat alle ketenpartners op de hoogte zijn.
Van der Hulst benadrukt dat voor het werken met blockchain geen technologische kennis vereist is; een belangrijk voordeel. “Vergelijk het met onlinebankieren via een app op je smartphone. Je hoeft de techniek erachter niet te begrijpen om er optimaal en veilig gebruik van te maken.”
Het prototype van de blockchain wordt voor de zomer opgeleverd en zorgt ervoor dat Lamb Weston/Meijer straks realtime inzicht heeft in de certificaten van de telers. Die certificaten geven afnemers belangrijke informatie over de kwaliteit van de aardappeloogst, legt onderzoeker Luca Gelsomino van de Windesheim University uit. “Telers moeten de informatie over certificering voor levering van de aardappelen bij Lamb Weston/Meijer aanleveren. Nu worden die data nog bijgehouden in Excelspreadsheets die periodiek worden bijgewerkt en daardoor niet altijd actueel zijn. En het zorgt er ook voor dat alle telers hun certificaten goed gedocumenteerd houden”.
Flexibiliteit
Het prototype maakt concrete voordelen zichtbaar. Gelsomino: “Niet alleen is de informatie over de certificatie straks realtime beschikbaar, door deze in de blockchain op te nemen weten alle partijen dat de informatie gecontroleerd en betrouwbaar is. Wijzigingen in de database zijn namelijk voor iedereen zichtbaar.” Door de papieren informatiestroom te digitaliseren wordt het bestelproces effici-enter en dat zorgt voor een besparing in tijd en kosten. Bovendien vergroot het de flexibiliteit. Voor Van der Hulst en Gelsomino zijn de ervaringen bij Lamb Weston/Meijer nog maar het begin en is er nog veel meer mogelijk in de keten, zoals het monitoren van het gekoelde vervoer van de aardappelproducten. Spark! Living Lab brengt nu de wensen in kaart door middel van gesprekken met de partners in de keten. Van der Hulst: “Pas als je de wensen kent wordt de toegevoegde waarde van blockchain helder. Onderzoek als dit is daarom heel effectief.”
Digitaliseren met de Digiscan
Digitaliseren is niet iets wat je even erbij doet. Daarom heeft evofenedex de gratis Digiscan ontwikkeld. Het doel van de Digiscan is jou te helpen stappen te zetten in digitalisering, om de druk op jouw logistieke operatie te verlichten. De uitkomsten van de Digiscan bieden je houvast voor je digitale plannen. Hiermee weet je wat je moet doen om digitalisering effectief in te zetten in je bedrijf.