In het Klimaatakkoord is afgesproken dat Rijk en provincies samen een Bossenstrategie opstellen om met hun partners de CO2-vastlegging in bos en bomen te versterken. Die inspanningen zijn uitgewerkt in de Bossenstrategie ‘Bos voor de toekomst’ (november 2020). Deze Bossenstrategie richt zich op het vergroten van het bosareaal en op versterking van de biodiversiteit. Bijvoorbeeld door het verbeteren van de kwaliteit van het bestaande bos door verschillende boomsoorten te planten die beter bestand zijn tegen het veranderende klimaat. De bossenstrategie bevat daarnaast mede vanuit de klimaatdoelen (CO2-vastlegging) de ambitie om het oppervlak bos in Nederland met 10% uit te breiden door het aanleggen van nieuw bos, vanuit het uitgangspunt van vrijwilligheid.
De eerste uitwerking van deze strategie voor Overijssel is nu door Gedeputeerde Staten vastgesteld. Naar verwachting is de financiële dekking voor de zomer rond, waarna wordt gestart met de aanleg van 60 ha nieuw bos.
Gedeputeerde Gert Harm ten Bolscher: “Ik ben blij dat we in Overijssel al zo snel tot een goede en gedragen eerste uitwerking zijn gekomen. We hebben ons vooral gericht op de uitgangspunten voor de realisatie van nieuw bos ter compensatie van de kap die nodig was binnen Natura2000. Dit doen we in eerste instantie in drie verschillende vormen van uitvoering. Zodat we samen met onze partners kunnen verkennen wat een goede aanpak is, ook met het oog op de financiering van het beheer en onderhoud van deze bossen. Daarbij richt de provincie zich op de aanplant van drie soorten bos: bos voor natuur, bos voor cultuurlandschap (boselementen op agrarische percelen die het landschap versterken) en bos voor inwoners (bomen dicht bij de directe woonomgeving met mogelijkheden voor recreatie).”
Aan de slag met de eerste uitvoering
In deze eerste uitvoeringstranche van de boscompensatie komt twintig hectare op provinciale grond. Daarnaast vraagt de provincie de terrein beherende organisaties, het OPG en Bosgroepen om binnen het voorkeursgebied geschikte percelen aan te dragen om nieuw bos te realiseren. Ook wordt bij de realisatie van nog eens 20 hectare bos vanuit het Agro & Food programma samenwerking gezocht met agrarische ondernemers. Daarbij is bosaanleg een uitwerking van ecosysteemdiensten in de vorm van erfbossen en robuuste elementen ter versterking van het landschap. Doel van deze uitvoeringstranche is ook om uit te zoeken hoe de ecosysteemdiensten zijn in te passen in de agrarische bedrijfsvoering. Ook financiële aspecten voor beheer en onderhoud neemt de provincie hierin mee. Hiermee verkennen we met de agrarische sector de mogelijkheden die het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) kan bieden om een toekomstbestendig verdienmodel te ontwikkelen voor boeren die een bijdrage leveren aan een mooi en biodivers landschap.
De betrokken organisaties OPG, bosgroepen, NMO en natuur- en landschap zijn tevreden met de uitkomsten en geven in een gezamenlijke reactie aan: “Wij zijn zuinig op natuur en landschap en blij met de mogelijkheden om de biodiversiteit te versterken en tegelijkertijd te werken aan de uitbreiding van bos. We zetten ons in voor een mooie en goede Overijsselse invulling van de bossenstrategie. Het was afgelopen periode ook wel eens lastig om te werken aan het herstel van biodiversiteit in bestaande natuurgebieden, als daarvoor bomen moesten worden gekapt. Met de mogelijkheden om de natuur te herstellen en tegelijkertijd meer bos te realiseren, ook op andere locaties in de provincie, is dat zowel winst voor de natuur, het klimaat als de bewoners, (agrarisch) ondernemers en bezoekers van Overijssel. Dat de provincie de compensatie van boskap in natuurgebieden op pakt, beschouwen wij dan ook als een belangrijke stap vooruit. Graag waren we ook al begonnen met de vitalisering en het klimaatbestendiger maken van bestaand bos maar daar wordt door het Rijk en Provincies nog een slag gemaakt in de uitwerking en mogelijkheden voor financiering.”
Ook met de waterschappen is al gekeken hoe in de nadere uitwerking de bossenstrategie kan worden gecombineerd met de doelen op het gebied van waterkwaliteit.
Daarnaast heeft LTO meegedacht bij het tot stand brengen van de bossenstrategie.
Ben Haarman, portefeuillehouder natuur en landschap van LTO Noord regio Oost: “Boeren en tuinders hebben zelf ook landbouwgrond hard nodig om circulair en grondgebonden te kunnen werken. Elke agrarische ondernemer maakt zijn eigen afwegingen. Daarom is het belangrijk dat de bossenstrategie wordt uitgevoerd op basis van vrijwilligheid. We zijn er tevreden mee dat er bij de eerste tranche van uitvoering invulling wordt gegeven aan onze wens tot samenwerking met agrarische ondernemers. In de uitwerking van ecosysteemdiensten is daarbij ruimte voor bosaanleg in de vorm van erfbossen en robuuste elementen ter versterking van het landschap.”
Uitgangspunten
De nieuwe bosaanplant komt in de zogenaamde voorkeursgebieden. Als eerste wordt alleen aangeplant daar waar het binnen het landschapstype past. Daarnaast planten we onder andere bij voorkeur binnen drie kilometer van Natura2000 gebieden nieuw bos aan. Ook planten we bos in overgangszones tussen en langs onderdelen van het Overijssels Natuurnetwerk, om de natuur te versterken. Daarnaast streven we naar meer bos als uitloopgebieden bij steden en langs beek- en riviergebieden. Ook planten we in overgangszones tussen en langs onderdelen van het Overijssels Natuurnetwerk, om de natuur te versterken. Daarnaast streven we naar meer bos als uitloopgebieden bij steden en langs beek- en riviergebieden. Na de zomer wordt de Overijsselse strategie verder uitgewerkt waarbij mogelijkheden voor samenwerking met andere beleidsopgaven zoals de aanpak rond stikstof en de klimaatopgave aan bod komen.
Iedereen een Boom en Klimaatrobuust bos op landgoederen
Provincie Overijssel heeft in 2018 de ambitie uitgesproken om 1,1 miljoen nieuwe bomen te planten. Door vanuit het project ‘Iedereen een Boom’, dat daar invulling aan geeft, samen te werken met de Bossenstrategie, ontstaat er meer slagkracht om dit doel te bereiken.